GLP-1 lyf eins og Ozempic, Wegovy og Mounjaro eru vinsæl fyrir þyngdarstjórnun og blóðsykursstjórnun. Þau geta verið frábær stuðningur fyrir marga, en það er líka mikilvægt að huga að réttum næringarefnum þar sem lyfin draga úr matarlyst og hægja á meltingu, sem getur leitt til skorts á ákveðnum vítamínum og steinefnum.
Ef þú ert að nota GLP-1 lyf, er mikilvægt að tryggja að líkaminn fái nægilegt magn af nauðsynlegum næringarefnum – Venja vítamínpakkarnir innihalda öll helstu vítamínin sem líkaminn þarf til að styðja orku, hormónajafnvægi og almenna vellíðan á þessu tímabili.
Hér eru nokkur næringarefni sem konur ættu sérstaklega að passa upp á ef á GLP-1 lyfjum s.s Wegovy og Ozempic.
1. B-vítamín (B12 vítamín og fólat) – fyrir orku og heilastarfsemi
B12 vítamín er nauðsynlegt fyrir orku, heilastarfsemi og taugakerfið, en GLP-1 lyf geta dregið úr upptöku þess. Skortur á B12 getur leitt til þreytu, einbeitingaskorts og doða í útlimum.
Algeng einkenni skorts:
Þreyta & orkuleysi
Svimi & dofi í höndum/fótum
Minnkuð einbeiting & gleymska
- Fólat er einnig mjög mikilvægt, sérstaklega fyrir blóðmyndun, frjósemi og almenna heilsu. Þar sem fæðuinntaka minnkar á GLP-1 lyfjum, getur verið erfitt að fá nóg af þessum næringarefnum úr mat einum saman.
Algeng einkenni fólatsskorts:
Þreyta & orkuleysi
Minnkuð matarlyst
Svimi & höfuðverkur
Blóðleysi (föl húð, mæði)
Minnkað ónæmiskerfi & tíð veikindi
Hárlos & brothættar neglur
Einbeitingarskort & pirringur
Venja inniheldur bæði B12 methylcobalamin og 5-mthf fólat sem líkaminn nýtir og frásogast vel.
2. Járn – fyrir orku, blóðflæði og hárheilsu
Járn er nauðsynlegt fyrir súrefnisflutning í blóði, orku og blóðmyndun. Margar konur eru nú þegar í hættu á járnskorti, og minnkuð matarlyst getur enn frekar takmarkað járninntöku.
Algeng einkenni skorts:
Þreyta & orkuleysi
Föl húð & brothætt neglur
Hárlos
Venja inniheldur járn í réttu formi sem líkaminn frásogar vel, ásamt C-vítamíni sem eykur upptöku járns úr fæðunni.
3. Steinefni (Magnesíum, Kalíum, Natríum) – fyrir vöðvastarfsemi og jafnvægi
Ef þú upplifir vöðvakrampa, svima eða hjartsláttarónot, gæti það tengst skorti á magnesíum og öðrum steinefnum. Þar sem GLP-1 lyf geta valdið minnkaðri matarlyst eða meltingarvandamálum, er einnig auðvelt að verða fyrir vökvatapi sem hefur áhrif á steinefnajafnvægi.
Algeng einkenni skorts:
Vöðvakrampar & aumir vöðvar
Hjartsláttarónot & svimi
Svefntruflanir & streita
Magnesíum bisglycinate styður við slökun, svefn og dregur úr vöðvakrömpum, en Omega-3 hjálpar til við bólguminnkun og almenna vellíðan.
4. Fituleysanleg vítamín (A, D, E, K) – fyrir ónæmiskerfi og beinheilsu
Þessi vítamín leysast upp í fitu og ef fituupptaka minnkar vegna breyttrar meltingar á GLP-1 lyfjum, getur það haft áhrif á frásog þeirra. D-vítamín er sérstaklega mikilvægt fyrir ónæmiskerfið, beinheilsu og vöðvastarfsemi.
Á Íslandi fáum við lítið af D-vítamíni úr sólarljósi, og því er mælt með bætiefnum til að tryggja nægilegt magn.
Algeng einkenni skorts:
Minnkað ónæmi & tíð veikindi
Veikari bein & aukin hætta á beinþynningu
Vöðvaverkir & orkuleysi
Venja inniheldur m.a. D3-og K2 vítamín, ásamt Omega-3 úr þörungum sem styður heilbrigða bólgustjórnun og hjartaheilsu.
Hvernig tryggir þú að fá nóg af næringarefnum?
✔ Veldu næringarríkan mat, sérstaklega grænmeti, ávexti og járnríkan mat
✔ Drekktu nóg og passaðu upp á steinefnajafnvægi
✔ Fylgstu reglulega með blóðprufum til að tryggja nægilegt magn af B12, járni og D-vítamíni
✔ Taktu vítamínin þín daglega og hugaðu vel að fá öll mikilvægu næringarefnin.
Heimildir:
- Mayo Clinic (2023) – "Vitamin B12 deficiency: Symptoms and causes."
- Mechanick, J. I. (2022) – "Nutritional deficiencies in obesity treatment."
- World Health Organization (WHO) (2023) – "Iron deficiency anemia."
- American Society of Hematology (2023) – "Iron deficiency in women: Causes and treatments."
- National Institutes of Health (NIH) (2023) – "Magnesium: Fact Sheet for Health Professionals."
- Cleveland Clinic (2023) – "Electrolytes and hydration: Why they matter.
- "Harvard T.H. Chan School of Public Health (2023) – "Vitamin D and Health."
- The American Journal of Clinical Nutrition (2022) – "Vitamin deficiencies in weight loss therapies."
